5 Beste boeken over boeren (stikstof)
De regering koopt nu nog meer boeren uit dan voorheen want tussen 2016 en 2021 zijn er 3855 landbouwbedrijven verdwenen, mede door de stikstof problemen. Als je dat omrekent naar dagen zijn er per dag 2,6 boerderijen bedrijven. Het CBS rekent hokdier-, graasdier-, blijvende teelt-, tuinbouw- en akkerbouwbedrijven als landbouwbedrijven.
Het aantal land- en tuinbouwbedrijven is volgens de landbouwtelling in 2021 met bijna 600 afgenomen tot rond 51.500 en wordt alleen nog minder als het aan de regering ligt.
Nu actueler dan ooit: De boer van de toekomst bestaat al. De Nederlandse landbouw staat op een keerpunt.
De melkveerevolutie
Transitie naar een duurzame landbouw op Schiermonnikoog
Terwijl de stikstofcrisis Nederland in de greep houdt en de melkveehouderij onder het vergrootglas ligt, zetten de boeren van Schiermonnikoog een rigoureuze stap. Ze geven een derde van hun melkkoeien op om de stikstofdepositie op de omringende natuur te beperken.
De veehouders van Schiermonnikoog omarmen een natuurinclusieve bedrijfsvoering die de biodiversiteit moet verbeteren en zorgt voor een veerkrachtig ecologisch voedselsysteem. Om de krimp in productie te compenseren, produceren de boeren nu hun eigen kaasmerk ‘Van Schier’, waarmee zij de eilander melk een lokaal gezicht geven.
De melkveerevolutie is een leerzaam en verhelderend voorbeeld over de transitie naar een duurzame landbouw, voor alle boeren, ondernemers in de agrobusiness, landschapsspecialisten, bestuurders, beleidsontwikkelaars in heel Nederland. Jan Willem Erisman is hoogleraar milieu- en duurzaamheid aan de Universiteit Leiden en was directeur van het Louis Bolk Instituut. Koen van Wijk is freelance journalist, gespecialiseerd in de land- en tuinbouwsector.
Landschapspijn
Over de toekomst van ons platteland
‘Landschapspijn’ van Jantien de Boer gaat over het huidige boerenland, waar kleuren vervagen en geluiden wegsterven in het moderne land van zuivel, vlees en turbogras. Burgers maken zich grote zorgen over de teloorgang van bloemen, planten, vogels en insecten.
Veehouders en akkerbouwers vechten voor hun bestaan. Een megastalboer zegt met ingehouden woede dat er maar weer eens een hongerwinter moet komen. ‘Dan leren mensen ons tenminste opnieuw waarderen.’ Deze groeiende kloof tussen landbouwers en burgers bemoeilijkt een gesprek over de toekomst van ons platteland.
Door de perspectieven van beide kampen te laten zien hoopt De Boer bruggen te bouwen. We kunnen immers niet langer machteloos toezien hoe onze lentes jaar na jaar stiller en stiller worden.
Boer doet leven
portretten van landschapsboeren
De herdruk van het urgente boek! Nu actueler dan ooit: De boer van de toekomst bestaat al. De Nederlandse landbouw staat op een keerpunt. Steeds meer mensen beseffen dat het echt anders moet: duurzamer, met meer aandacht voor biodiversiteit, dierenwelzijn en het landschap.
De roep om een landbouw die zorgvuldig omgaat met de kwaliteit van water, bodem en lucht wordt groter. Veel boeren willen best mee in die ontwikkeling, maar zijn onderdeel van een complex systeem dat veranderen moeilijk maakt. Toch zijn er overal in ons land al pioniers die aantonen dat het kan.
Vernieuwers die niet alleen voedsel produceren maar ook een aantrekkelijk landschap. In dit boek staan deze landschapsboeren in de schijnwerpers. Twintig boeren, geportretteerd in de landschappen die ze produceren, vertellen in dit boek een positief, hoopvol en inspirerend verhaal. Zij zijn voorlopers die bloemrijke akkerranden, houtwallen, heggen en hagen rol geven in hun bedrijfsvoering.
Met volop kansen voor insecten, vogels én mensen. Het Nederlandse landschap mag dan vooral onder invloed van de intensieve landbouw zijn uitgekleed, deze boeren laten zien hoe prachtig het weer kan worden. De boer van de toekomst bestaat al!
Naar een duurzame landbouw in 2040
Een ongemakkelijke weg
Is de landbouw in Nederland zo efficiënt, productief en renderend als aangenomen wordt? Zal de Nederlandse landbouw ook in de toekomst als landbouwexporteur wereldspeler kunnen blijven? Op basis van uitvoerig en gedegen onderzoek brengt Meino Smit in kaart met welke inzet van land, energie en grondstoffen de landbouw in Nederland functioneert.
Daaruit wordt onontkoombaar duidelijk dat het huidige landbouwsysteem onhoudbaar is: het is tijd voor een grondige herbezinning op de toekomst van de landbouw! Een duurzame landbouw berust op een kringloop waarin mens, dier, plant en aarde met elkaar in balans zijn. Dat vergt een andere inzet van energie, grondstoffen, land, kapitaal en arbeid, zoals de auteur laat zien in de laatste hoofdstukken, waarin hij aangeeft wat er nodig is om de landbouw toekomstbestendig te maken. Eerder publiceerde Meino Smit zijn proefschrift De duurzaamheid van de Nederlandse landbouw 1950-2015-2040 (Wageningen University, 2018)
Nieuw Boeren
Je leent het land van je kinderen
In Nieuw Boeren [cursief] beschrijft Kooman tien boerenfamilies van Schiermonnikoog tot Zeeland en Limburg, die de transitie naar een nieuwe landbouw hebben ingezet. Dat is nodig ook, want de sector staat onder grote druk: regelgeving vanuit de overheid, klimaatverandering, een uitgeputte bodem, dierenwelzijn, te lage prijzen.
Wat doen deze boeren om zich van de toekomst te verzekeren? Niet wachten op de overheid, maar, op heel verschillende manieren, inspelen op de behoefte van de consument. Johan Jansen bijvoorbeeld stapt over naar een onverwacht gewas – thee –, Styn Claessens ontwikkelt een kippenschuur die duurzaam en diervriendelijk is, en een groep boeren op Schiermonnikoog keert terug naar een kleinschalig en traditioneel werkende coöperatie. Zonder bekeringsdrang, maar met boerenverstand. Kees Kooman schreef eerder verschillende boeken over de landbouw.
Wetenschap is geen mening. Klimaat, energie en stikstof uitgelegd
Onze stikstofcrisis is een luxeprobleem. Onze energiecrisis is een wereldprobleem. En de klimaatcrisis dreigt een ramp te worden voor de leefbaarheid in de wereld. We lezen, zien en horen er dagelijks over en iedereen heeft wel een mening.
Maar waar het bij deze crisissen precies om gaat en wat zij concreet voor ons betekenen, dat kun je pas echt goed begrijpen als je ook enige kennis hebt van de onderliggende schei- en natuurkundige, biologische en geologische wetmatigheden, processen en feiten. Wetenschap is geen mening. Begrijpelijk voor de leek en in samenhang met elkaar bespreekt scheikundige, meesteruitlegger en bestsellerauteur Roel Grit daarom in dit boek relevante natuurwetenschappelijke achtergronden.
Na een korte uitleg over moleculen, energie en elektriciteit komen fossiele energie, wind- en zonne-energie, bio-energie, kernenergie, de energie in onze voeding, de waterstofeconomie en de oorzaken van de stikstofproblematiek aan de orde. Soms wat diepgaander en uitvoeriger dan in de krant, maar nog steeds zo dat u het kunt volgen, onthouden en doorvertellen.
Wetenschap is geen mening is een must voor nieuwsvolgers, journalisten, politici en andere beslissers. Over de auteur: Drs. Roel Grit (1954) studeerde fysische scheikunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vervolgens doceerde hij jarenlang scheikunde, warenkennis en voeding. Hij werkte als informatieanalist en projectleider in de automatisering bij KPN. Ook had hij meer dan twintig jaar een automatiseringsbureau.
Van zijn eerste boek en bestseller Projectmanagement zijn in de loop der jaren zo’n half miljoen exemplaren verkocht. Bij Noordhoff verschenen van zijn hand meer dan 15 boeken over management en een boek over muziektheorie. De laatste acht jaren van zijn carrière pakte hij zijn oude liefde weer op en doceerde scheikunde- en natuurkundevakken de chemische opleidingen van NHL Stenden hogeschool in zijn woonplaats Emmen. Zijn laatste boek (2022) is ‘Wetenschap is geen mening’ met als ondertitel ‘Over klimaat, energie en stikstof’
